Mã UPC là gì ? Phân loại và Cách đọc các loại mã vạch UPC

UPC là gì ? Cách đọc và các loại mã vạch UPC sao cho đúng sẽ được Best Express GiaoHangTotNhat bật mí trong bài viết này. Mã UPC cực kỳ phổ biến trong đời sống của chúng ta. Thông qua những mã mọi thông tin của sản phẩm sẽ bị tiết lộ.

1️⃣ UPC là gì ?

UPC là mã sản phẩm chung được viết tắt từ cụm từ Universal Product Code. Những mã vạch này ngày càng được sử dụng rộng rãi ở các sản phẩm của mỗi cửa hàng. Dạng mã vạch này có cấu tạo gồm 11 số và giá trị của nó từ 0 tới 9. Ngoài ra, nó còn một chuỗi mã số phía sao để tạo thành dãy mã vạch hoàn chỉnh 12 số.

Hiện nay, các mã vạch này đang được dùng khá nhiều ở các quốc gia như Anh, Hoa Kỳ, Canada, Úc, New Zealand,… Mã vạch nhằm có tác dụng theo dõi những mặt hàng thương mại ở trong một cửa hàng. Bên cạnh mã UPC còn có EAN để quét sảng phẩm ở các trung tâm thương mại, điểm bán hàng hóa được thực hiện theo thông số kỹ thuật  GS1.

2️⃣ Cấu tạo của mã UPC

Mã UPC sẽ được tạo nên từ phía nhà sản xuất. Các sản phẩm sẽ có mã riêng để dễ dàng kiểm tra hàng hóa. Giải thích thông số trên dãy mã này như sau:

• Mã nhà sản xuất: chính là 5 số đầu tiên bắt đầu từ 00000 cho đến đến 99999 ( nó cũng tương đương với một công ty có khoảng 100.000 mặt hàng khác nhau). Mã sẽ do hội đồng UCC cấp cho những đơn vị nào muốn sử dụng UPC. Nhưng không phải nơi nào cũng có nhiều mặt hàng như con số dự trù này.
• Mã sản phẩm: tương tự mã sản xuất, số này gồm có 5 con số có thể từ 00000 cho đến 99999. Chẳng hạn mã nhà sản xuất vừa cho quá dài thì mã này sẽ bị hạn chế lại. Đơn vị nào có nhiều hơn  100.000 thì sẽ được cấp thêm mã bởi UCC.
• Số kiểm tra: là số được tính như EAN-13 và bổ sung thêm 1 con số 0 vào trước dãy số mã vạch UPC-A này.

3️⃣ Cách tính mã vạch UPC

Best Express GiaoHangTotNhat sẽ bật mí một số cách tính toán mã vạch như sau:

1. Bạn lấy tổng những con số ở tại vị trí lẻ (ví dụ 1, 3, 5, 7, 9, 11). Sau đó lấy nó nhân với 3 sẽ được một số A.
2. Tiếp theo lấy tổng những con số ở tại vị trí chẵn (ví dụ 2, 4, 6, 8,10) thu về được một số B.
3. Bạn lấy tổng hai con số của A và B đem chia hết cho 10. Nếu như chia hết thì số kiểm tra sẽ bằng 0. Còn không chia hết thì (số dư khác 0) thì chúng ta có thể lấy phần bù ( nghĩa là 10- số dư) để làm số kiểm tra.

Có thể nói, quy tắc này phù hợp với cách tính số kiểm ra của EAN-13. Bởi vì khi thêm số 0 vào đầu của chuỗi số UPC-A thì có những vị trí chẵn UPC-A đổi lên thành vị trí lẻ EAN-13 hoặc ngược lại.

Ví dụ: một sản phẩm có mã vạch UPC-A “03600029145X” thì X sẽ là số kiểm tra. Cách tính X bằng tổng các số ở vị trí lẻ (0+6+0+2+1+5 = 14), sau đó đem nhân với 3 (14 × 3 = 42). Tiếp theo cộng thêm với tổng những số ở vị trí chẵn là 42+(3+0+0+9+4) = 58.

Chúng ta có thể lấy hiệu của số đó chia hết cho 10 lớn nhất gần với nó (60 – 58 = 2). Vì vậy, số kiểm tra sẽ bằng 2 và ta được chuỗi mã số hoàn chỉnh là “036000291452”.

4️⃣ Những loại mã vạch UPC hiện hành

Hiện nay, những loại mã vạc UPC ngày càng phổ biến nhất là về mặt kỹ thuật có đề cập tới UPC-A.

✅ UPC-A là gì?

UPC-A hay còn được biết đến là EAN.UCC-12 thường được sử dụng phổ biến nhất ở Bắc Mỹ (Mỹ và Canada). Mặc dù từ ngày 1 tháng 1 năm 2005, nhiều người đã chuyển sang dùng EAN-13 cho phù hợp tiêu chuẩn quốc tế nhưng khu vực này vẫn còn sử dụng cho đến hiện nay.

Mà này thỉnh thoảng sẽ được tìm thấy ở trên sách, báo, tạp chí. Cho nên nhiều người vẫn hay gọi chúng là mã vạch UPC. Tuy nhiên, nó cũng không chính xác bởi những loại mã thuộc UPC vẫn tồn tại ví dụ như UPC-E, UPC bổ sung 2 số, UPC 5 số,…).

Nhiều người gọi nó là EAN.UCC-12 bởi vì mã dữ liệu chính là 1 chuỗi có 11 số (từ 0 tới 9) một số cuối tạo ra để làm hoàn chỉnh mã vạch là 12 số. Đặc trung của mã UPC-A gồm có:

Số hệ thống ở trong khoảng từ 0 tới 9. và những ý nghĩa của con số này là:

• 0,7: là mã vạch UPC-A thông thường
• 1, 6, 8, 9: là dự trự
• 2: là số sử dụng dành cho những mặt hàng bán theo khối lượng.
• 3: là dược phẩm hay những mặt hàng y tế
• 4: là mặt hàng không bị hạng chế về định dạng, sử dụng nội bộ cho các sản phẩm phi lương thực .
• 5: là loại vé, phiếu

Mã nhà sản xuất sẽ có 5 số từ 00000 tới 99999. Hội đồng UCC sẽ cấp mã cho nhà sản xuất hay các công ty có sử dụng mã vạch UPC.
Mã sản phẩm cũng gồm 5 số từ 00000 đến 99999.

Con số dùng để kiểm tra tính bằng EAN-13 hoặc bổ sung thêm số 0 trước chuỗi số của mã vạch UPC-A.

Về quy tắc tính và đặc trưng kỹ thuật nó đều tương tự với UPC.

✅ UPC-E là gì?

UPC-E chính là biến thể của mã số UPC-A, nó cũng cho phép bạn tạo ra những mã vạch đơn giản hơn bằng cách bỏ bớt những số 0 bị dư thừa. Vì thế mã vạch của UPC-E sẽ có kích thuốc chiều rộng chỉ bằng 1 nửa kích thước của mã UPC-A (nếu ở cùng một mật độ in ấn).

Mã này sẽ được sử dụng trên các bao gói hàng hóa có kích thước bé hơn khi mà UPC-A không đưa vào được. Quy tắc chuyển UPC-A thành UPC-E như sau:

• Mã nhà sản xuất (có 5 số) và kết thúc với chuỗi “000”, “100” hay “200” thì có thể rút thành chuỗi số UPC-E gồm có 2 chữ số đầu tiên theo như mã nhà sản xuất. Tiếp theo cộng 3 chữ số cuối của mã sản phẩm thay vào nơi chuỗi bị loại bỏ. Tiếp theo chính là số thứ 3 ở trong mã nhà sản xuất. Và mã này phải ở trong khoảng quy định là 00000 đến 00999.
• Mã của nhà sản xuất nếu kết thúc bằng chuỗi 00 nhưng không thuộc trường hợp ở trên thì chuỗi số UPC-E gồm có 3 chữ số đầu của mã nhà sản xuất + 2 chữ số cuối theo mã sản phẩm + với chuổi số 3. Và cũng phải nằm trong khoảng quy định là 00000 đến 00099.
• Nếu mã kết thúc bởi chuỗi 0 và lại không giống 2 trường hợp bên trên thì chuỗi số UPC-E gồm có 4 chữ số đầu tiên của mã nhà sản xuất + chữ số cuối của mã sản phẩm + chuỗi số 4. Và mã này phải ở trong khoảng quy định là 00000 đến 00999.
• Trường hợp mã của nhà sản xuất không có số 0 nào thì chuỗi số của UPC-E bao gồm 5 chữ số của mã nhà sản xuất và số cuối ở mã sản phẩm. Và mã này phải ở trong khoảng quy định là 00000 đến 00999.

Sau khi đổi mã xong thì hêm vào trước chuỗi này số hệ thồng là 0 hoặc 1 vào sau chuỗi số kiểm tra tính từ trước của UPC-A.

Ngoài ra còn nhiều biến thể tồn tại khác như là:

• UPC-B: chính là phiên bản có 12 chữ số của mã UPC. Nhưng nó không có chữ số kiểm tra và đã được phát triển dành cho Bộ luật quốc gia về thuốc (NDC). Hoặc những sản phẩm có liên quan đến sức khỏe của một nước. Hiện nó có 11 chữ số cùng với mã sản phẩm có 1 chữ số. Tuy nhiên, mã này không dùng phổ biến.
• UPC-C: chính là mã gồm có 12 chữ số cùng với mã sản phẩm và chữ số để kiểm tra. Mã không sử dụng chung trong những trường hợp thông thường.
• UPC-D: loại mã này sẽ có độ dài thay đổi thường xuyên hơn (từ 12 chữ số trở lên). Từ chữ số 12 là chữ số để kiểm tra. Nhưng phiên bản mã này không được dùng rộng rãi.
• UPC-2: được xem là phần bổ sung trong đó gồm 2 chữ số được dùng cho UPC. Nó chỉ hữu dụng khi ra phiên bảng định kỳ thường dùng trong báo chí.
• UPC-5: là phần bổ sung sẽ có 5 chữ số cho mã số UPC. Nó được dùng nhằm biểu thị giá bán lẻ đề xuất cho sách.

BỘ CÔNG CỤ TRA CỨU VẬN ĐƠN, KIỂM TRA ĐƠN HÀNG CỦA GIAOHANGTOTNHAT.VN:

>>>  Kiểm tra đơn hàng BEST EXPRESS  <<<

>>>  Kiểm tra đơn hàng SHOPEE EXPRESS SPX  <<<

>>>  Kiểm tra đơn hàng GIAO HÀNG TIẾT KIỆM  <<<

>>>  Kiểm tra đơn hàng STANDARD EXPRESS  <<<

>>>  Kiểm tra đơn hàng J&T EXPRESS  <<<

5️⃣ Câu hỏi thường gặp về mã vạch UPC

Mã UPC có cần đăng ký không?

Không cần đăng ký. Bạn chỉ cần cung cấp mã này cho nhà bán lẻ hay nhà phân phối sản phẩm của bạn khi có yêu cầu mã số UCP.

Có phải mỗi sản phẩm đều phải có mã UPC?

Có, mỗi sản phẩm cần có một mã UPC khác nhau. Ví dụ công ty thời trang bán áo sơ mi màu khác nhau 3 và có cùng kích cỡ thì cần mã UPC 3. Nếu có thêm những chiếc áo có màu khác nhau 3 với kích cở khác nhau 3 thì phải cần tổng mã số là UPC 9.

Mã UPC có quan trọng không?

UPC giúp đánh dấu sản phẩm không theo yêu cầu pháp lý mà là theo yêu cầu của các đối tác thương mại. Cụ thể hơn, công ty yêu cầu UPC ở trên những sản phẩm được bán và họ phải tuân thủ theo UPC này. Để dễ dàng kiểm soát hoạt động thương mại thì các nhà bán lẻ, cửa hàng tiện lợi, cửa hàng phân phối đều quy định rõ ràng nhà cug cấp phải có mã doanh nghiệp UPC từ GS1.

Chẳng hạn: Wal-Mart, Home Depot, Macy’s, Kroger, SuperValue hay nhiều nhà bán lẻ khác đều có yêu cầu nhà cung cấp chia sẻ bản sao giấy chứng nhận CS1 của đơn vị đó trong khi giới thiệu nhà cung cấp.

Best Express GiaoHangTotNhat vừa chia sẻ những thông tin giải đáp UPC là gì và phân loại mã UPC trong chuyên mục Kiến Thức Kinh Nghiệm. Những mã vạch UPC góp phần vào sự phát triển tốt hơn của các chuỗi cung ứng bán lẻ thuộc quốc tế. Mã vạch này cực kỳ thông dụng và có thể vẫn được sử dụng trong nhiều năm tới.

Phúc Phạm

Founder/COO at Giao Hàng Tốt Nhất

Xin chào, mình là Phúc Phạm - Founder của HayDauTu.com và Founder / COO của GiaoHangTotNhat.VN . Mình đã làm việc trong ngành Logistics từ năm 2017 và Tài chính từ 2020. Hy vọng những chia sẻ cá nhân của mình có thể cung cấp thêm nhiều góc nhìn đa chiều cho bạn ở 2 ngành hàng đang bùng nổ tại Việt Nam.